Openbaar groen en biodiversiteit

Op deze pagina kunt u lezen hoe we als gemeente werken aan een verbetering van de biodiversiteit.

Ecologisch maai- en bermbeheer

Ruim tien jaar geleden kwam er een verandering in de vorm van het beheer van de bermen in Steenwijkerland. In plaats van klepelen, waarbij het gras blijft liggen op de plek waar het gemaaid is, wordt nu het gras afgevoerd. Hierdoor wordt de bodem schraler en gaan er andere soorten groeien. Het gevolg is: meer bloemen en kruiden in de bermen. Dit is goed voor vlinders, wilde bijen en andere insecten.

Momenteel wordt 60% van alle bermen in onderhoud van de gemeente Steenwijkerland, ecologisch beheerd. Het doel is om dit verder uit te breiden om zo nog meer ruimte te geven aan onder andere wilde bloemen en planten, insecten en vogels. Het bermbeheer heeft nog een toegevoegde waarde: bloeiende bermen zijn mooi om te zien en leuk om langs te fietsen!

 

Knotwilgen

In de gemeente worden knotwilgen in fases gesnoeid. De knotwilg is een karakteristieke boom aan de polderwegen in onze gemeente en is voor menig schilder inspiratie geweest.

Nut en noodzaak

Vroeger werden de tenen en takken van de knotwilg gebruikt voor het maken van onder andere manden en beschoeiingen. Tegenwoordig is dit minder noodzakelijk, maar willen we de knotwilgen wel in stand houden. Hiervoor is het nodig de takken af te zagen, waarna de ‘knot’ weer uitloopt. De knotwilg is namelijk ook waardevol als leefgebied voor veel plant- en diersoorten.

 

Eerste voedselbron

Doordat de wilg heel vroeg in het voorjaar bloeit is zij een grote bron van voedsel voor o.a. hommels. Zodra de hommelkoningin ontwaakt uit haar winterslaap gaat zij op zoek naar voedsel om aan te sterken en haar larven te voeden.

In delen knotten

We zijn, ook als gemeente, gewend om alle bomen in een laan tegelijk te snoeien. Dit lijkt misschien netjes, maar op deze manier is alle nectar en stuifmeel in de omgeving verdwenen. De ontwaakte hommels moeten dan verder vliegen om de eerste nectar te vinden. Door de bomen gefaseerd te snoeien, blijft in het vroege voorjaar voedsel beschikbaar voor insecten. Komende jaren is aan de lanen goed te zien dat de bomen niet tegelijk worden gesnoeid.

 

De otter in de Weerribben Wieden en verder

In Steenwijkerland is in 2002 begonnen met herintroductie van de otter. Sinds de herintroductie is de populatie gegroeid tot ongeveer 150 dieren in onze gemeente. De otter is graag in de Weerribben-Wieden. Maar omdat volwassen mannetjes hun territorium fel bewaken en geen andere mannetjes accepteren, zoeken jonge mannetjes andere geschikte gebieden. Dat gaat in veel gevallen goed, de otter heeft zich verspreid tot in Friesland en Drenthe, maar ook verder in Nederland.

Veilig oversteken

Tijdens de zoektocht naar een juiste plek, vallen er jaarlijks slachtoffers in het verkeer. We weten inmiddels waar veel looproutes van otters liggen en proberen op die plekken de oversteek veiliger te maken. Dit doen we door het plaatsen van hekken of we helpen de dieren door faunatunnels aan te leggen. In overleg met Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten zijn de knelpunten gevonden en weten we hoe we die kunnen oplossen. De afgelopen jaren zijn op meerdere locaties faunatunnels voor otters aangelegd.

Op de foto hiernaast is de ottertunnel onder de Langeweg te zien. Deze werd in oktober 2021 geopend.

 

Sleedoorn(page) en beheer 

In Steenwijkerland leeft een bijzondere vlinder, de Sleedoornpage. Een vlinder die maar op een aantal plaatsen in Nederland voorkomt, waaronder Steenwijkerland.

Waarom in Steenwijk?

De Sleedoornpage leeft op de overgang van hoog en droog naar laag en nat. Dit is een situatie die in onze omgeving voorkomt door de aanwezigheid van hoge stuwwallen (Woldberg en Havelterberg) en aan de andere kant de natte veenweidegebieden. De Sleedoornpage legt haar eitjes in de oksels van de takken van de Sleedoorn. De Sleedoorn is doornige struik met een opvallend witte bloei in het vroege voorjaar en komt in Steenwijk en omgeving veel voor.

Hoe beheren we dit?

De Sleedoornpage legt haar eitjes op jonge takken (tweejarige hout). Daarom hebben we als gemeente een speciaal snoeiprogramma waarin we ieder jaar een deel van de sleedoornstruiken snoeien. Hiermee zorgen we ervoor dat er altijd jong hout aanwezig is voor deze vlinder.

Bramen en de Sleedoorn

Bramen zijn harde onstuimige groeiers die andere struiken verdrukken als er niet wordt ingegrepen. Daarom verwijderen we, op locaties waar de sleedoornpage leeft, in het najaar en de winter bramen. Hiermee zorgen we ervoor dat de sleedoorn de ruimte heeft om te kunnen groeien en de vlinder voldoende sleedoorn kan vinden om eitjes te leggen voor de volgende generatie.

 

Help de bijen en vlinders!

Steenwijkerland zet zich in om een 'bijvriendelijke' gemeente te zijn.  De gemeente heeft zich aangesloten bij de groep Nederland Zoemt, een project van IVN Natuureducatie en Natuur & Milieu. Daarbij wordt gekeken hoe bijvriendelijk het groenonderhoud en –beheer van gemeenten in ons land is. In de zomer van 2019 werd het eerste bord met de eretitel Bijvriendelijke Gemeente op de rotonde bij het Kornputkwartier in Steenwijk geplaatst. De rotonde en de aangrenzende wijk zijn een goed voorbeeld van een bijvriendelijke omgeving. Er zijn inheemse struiken en veel soorten wilde bloemen waar de wilde bij van afhankelijk is. Door de bermen en wadi’s ecologisch te beheren blijven de bermen en wadi’s bloemrijk en gevarieerd.