Duurzame ambachten

Op dit moment staan de duurzame ambachten riet snijden, punterbouw en visserij zwaar onder druk en dreigen zelfs te verdwijnen. Dit komt onder andere door allerlei ontwikkelingen in de sector waardoor alternatieven aanwezig zijn. Bijvoorbeeld de productie van goedkoop riet in het buitenland, waardoor het regionale (duurdere) riet niet meer verkocht wordt. De gemeente Steenwijkerland wil samen met de provincie Overijssel, het Platform duurzame ambachten en de IJsselacademie ondernemers stimuleren om het vak in stand te houden en een duurzame toekomst te geven. Met een aantal stimulerende maatregelen zoals subsidies voor punters en rieten daken, een educatieprogramma voor scholen en een informatiecentrum over punters, riet en visserij worden de ambachten opnieuw onder de aandacht gebracht. Hierbij worden ook de mogelijkheden onderzocht om nieuwe producten gericht op recreatie en toerisme te ontwikkelen.

Een landschap gevormd door boeren, rietsnijders, verveners, botenbouwers en vissers

In de Kop van Overijssel zijn duurzame ambachten nauw verweven met het landschap. Eeuwenlang is het landschap gevormd door boeren, rietsnijders, verveners, botenbouwers en vissers. Tegenwoordig worden er nog een aantal ambachtelijke beroepen beoefend die dit gebied nog steeds kenmerken. Rietsnijders zorgen dat de waterrijke gebieden van de Weerribben en de Wieden niet dichtgroeien en dat de rietcultuur blijft bestaan. Tegelijkertijd leveren de rietsnijders de grondstof voor een natuurlijke, duurzame dakbedekking. De beroepsvissers dragen actief bij aan het behoud van een gezonde visstand. Daarnaast kunnen de vissers een onderscheidende rol spelen in de regionale voedselketen. Punterbouwers bouwen al eeuwenlang houten platbodems en punters die heel geschikt zijn voor beroeps- en recreatiegebruik in de kwetsbare natuurgebieden van Nationaal Park Weerribben-Wieden.

Subsidieregeling houten punters (1 december 2020 - 2025)

Met de subsidie willen we bereiken dat er weer meer houten punters worden gebouwd, zodat de kennis van het punterbouwen behouden blijft. En dat eigen inwoners en toeristen kunnen varen in een houten punter. Daarom hebben we sinds 1 december 2020 een subsidieregeling opengesteld, waarmee u een subsidie kunt krijgen van € 5000 voor de aankoop van een nieuwe authentieke houten punter bij een punterwerf in Steenwijkerland. Met het beschikbare budget kunnen in de jaren 2020-2025 subsidies worden toegekend voor 40 nieuwe punters.

Over de punter

De houten punter is een iconisch beeld binnen het cultureel erfgoed in Steenwijkerland. Het is van oudsher een belangrijk vervoermiddel in de grachten, kanalen en meren die zo karakteristiek zijn voor het Nationaal Park Weerribben -Wieden. In de visie op recreatie en toerisme die de gemeenteraad onlangs heeft vastgesteld is er voor gekozen om aandacht te geven aan cultureel erfgoed. En daar maakt de houten punter onderdeel van uit. We zien de laatste jaren dat de authentieke houten punter uit beeld verdwijnt. In vroegere jaren waren er talloze kleine punterwerfjes waar deze karakteristieke bootjes werden gebouwd. De punter was voor het dagelijks leven onmisbaar en veel eigen inwoners beschikten er over. Toeristen die ons gebied bezoeken komen de punter nauwelijks meer tegen. Er zijn nog twee punterwerven in Giethoorn die het ambacht beoefenen om de boten te bouwen, maar deze kennis dreigt te verdwijnen. Dat willen we niet. De punter moet weer herkenbaar zijn in het gebied en we willen graag dat toeristen deze authentieke ervaring kunnen meemaken.

Leerlingen samen met een rietsnijder op excursie naar het rietland

Rietsnijders halen al honderden jaren in het voorjaar het riet uit de Weerribben-Wieden. Het riet behoort tot de beste soorten van de wereld. Met hun werk zijn rietsnijders ook onmisbaar voor het behoud van het unieke landschap. Kinderen in en om de gemeente Steenwijkerland komen op school niet of nauwelijks in aanraking met deze ambachtelijke beroepen, terwijl ze zo nadrukkelijk verbonden zijn met hun eigen woonomgeving  in de Weerribben-Wieden. Met het programma Duurzame Ambachten willen we daar verandering in brengen. We willen graag dat de volgende generatie, onze kinderen, enthousiast wordt over deze ambachten. Daarom zijn in 2022 22 klassen van de basisscholen uit groep 3-4 op excursie in de Weerribben-Wieden geweest. Voorafgaand hebben zij in de klas al een introductieles gehad van hun leerkracht. Vanaf half maart is het rietland niet meer toegankelijk, omdat het beschermd broedgebied is.