Stemmen in Steenwijkerland

Mag of gaat u voor het eerst stemmen? Of wilt u weten hoe het ook al weer zit? Op deze pagina kunt u lezen wat u nodig heeft en hoe het stemmen werkt in Nederland.

Als Nederlandse staatsburger en als burger van de Europese Unie (EU) mag u stemmen bij verkiezingen. Hiervoor moet u wel aan een paar voorwaarden voldoen. Dit geldt ook voor burgers uit niet-EU-landen. Zo moet u in ieder geval minimaal 18 jaar oud zijn en de Nederlandse nationaliteit hebben. Voor het waterschap kunt u ook stemmen als u (nog) niet Nederlander bent.

In Nederland is er geen opkomstplicht. Stemmen is dus geen verplichting. Het houden van verkiezingen is in Nederland geregeld in de Kieswet van 1989.

Verkiezingen

In Nederland zijn er verschillende verkiezingen waarvoor burgers mogen stemmen:

• Europese Parlementsverkiezingen
  Deze zijn elke 5 jaar en voor alle stemgerechtigde EU-burgers.
• Tweede Kamerverkiezingen
  Deze zijn elke 4 jaar en voor alle stemgerechtigde inwoners van Nederland.
• Gemeenteraadsverkiezingen
  Deze zijn elke 4 jaar en voor alle stemgerechtigde inwoners van de gemeente.
• Provinciale Statenverkiezingen
  Deze zijn elke 4 jaar en voor alle stemgerechtigde inwoners van de provincie.
• Waterschapsverkiezingen
  Deze zijn elke 4 jaar en voor alle stemgerechtigde inwoners van het waterschap.

Elke Nederlander van 18 jaar en ouder met kiesrecht mag, naast stemmen, zich ook verkiesbaar stellen.

Stemrecht

Bij elke verkiezing gelden net wat andere regels rondom het stemmen. Zo moet u bij de gemeenteraadsverkiezingen minimaal 5 jaar voor de verkiezing rechtmatig in Nederland hebben gewoond. Wel zijn de volgende voorwaarden bij elke verkiezing hetzelfde:

• U moet 18 jaar of ouder zijn.
• U mag niet zijn uitgesloten van het kiesrecht.  

Er kunnen aanvullende regels en uitzonderingen rondom stemrecht zijn. Twijfelt u of u mag stemmen? Neem dan contact op met de gemeente.

Stempas

Uiterlijk 14 dagen voor de verkiezingen krijgt u uw stempas per post. Bewaar deze goed. Heeft u geen stempas ontvangen of bent u uw stempas kwijt geraakt? Neem dan zo snel mogelijk contact op met de gemeente.

Houd rekening met de volgende stappen als u gaat stemmen:

1. U ontvangt thuis een stempas. Deze moet u samen met uw legitimatiebewijs mee naar het stembureau.
2. Uiterlijk 4 dagen voor de verkiezing ontvangt u de kandidatenlijst. Met daarbij ook de adressen van de (mobiele) stembureaus.

Op uw stempas kunt u ook lezen waar het dichtstbijzijnde stembureau voor u is.

Meenemen naar het stembureau

• uw stempas
• uw legitimatiebewijs
  Dit mag zijn: een paspoort, een ID-kaart of een rijbewijs. Dit legitimatiebewijs mag niet langer dan 5 jaar verlopen zijn.

Stemmen met volmacht

Kunt u zelf niet stemmen? Bijvoorbeeld omdat u moet werken of op vakantie bent? Dan kunt u een andere kiezer machtigen om uw stem uit te brengen. Houd er bij de Gemeenteraadsverkiezingen rekening mee dat de gemachtigde in dezelfde gemeente moet wonen. Bij de Waterschapsverkiezingen moet de gemachtigde in hetzelfde waterschap wonen.

Wilt u iemand vragen om voor u te stemmen? Dan kunt u iemand machtigen met:

• uw stempas
• een machtigingsformulier

Machtigen met uw stempas

1. Vul de achterkant van uw stempas in. Doe dit samen met degene die u wilt machtigen, dan weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt. 
2. Geef de gemachtigde uw stempas en een kopie van uw identiteitsbewijs mee. Dit identiteitsbewijs mag maximaal 5 jaar verlopen zijn.
3. De gemachtigde laat de kopie van uw identiteitsbewijs zien op het stembureau. De gemachtigde moet ook zijn eigen identiteitsbewijs laten zien.

De gemachtigde kan uw stem alleen tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen. Een gemachtigde kan voor maximaal 2 andere personen stemmen.

Machtigen met een machtigingsformulier

U kunt ook een andere kiezer machtigen om voor u te stemmen via een machtigingsformulier. Dit heet een schriftelijke volmacht. Enkele weken voor de verkiezingen is hiervoor bij uw gemeente een formulier verkrijgbaar.

Zo machtigt u iemand met een machtigingsformulier:

1. U en de persoon die voor u gaat stemmen (de gemachtigde) moeten het formulier invullen. Eerst degene die u wilt machtigen, daarna uzelf. Zo weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.
2. U levert het formulier in bij uw gemeente.
3. De gemachtigde ontvangt een volmachtbewijs waarmee hij voor u kan stemmen. Als de gemeente het volmachtbewijs heeft goedgekeurd, kan het volmachtbewijs niet meer worden ingetrokken.
4. De gemachtigde neemt het schriftelijke volmachtbewijs mee naar het stembureau. U hoeft geen kopie van uw identiteitsbewijs mee te geven. De gemachtigde kan uw stem alleen tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen.

Kosten

Stemmen is gratis.

Op wie u stemt

Wilt u gaan stemmen, maar weet u niet op wie? Verschillende partijen en mensen die zich verkiesbaar hebben gesteld zullen campagnes voeren. U kunt ook een digitale stemwijzer invullen. Bij een stemwijzer krijgt u 30 stellingen waarbij u kunt aangeven of u het ‘eens’, ‘oneens’ of ‘geen van beide’ bent met de stelling. De stellingen zijn gebaseerd op de standpunten die de verschillende, die meedoen aan de verkiezingen, innemen in hun verkiezingsprogramma’s. De uitslag laat zien met welke partijen u de meeste overeenkomst hebt.

U kunt ook blanco stemmen. U vult dan niets in maar stopt het stembiljet wel in de stembus. In dat geval telt uw stem wel mee voor het bepalen van de opkomst. Sommige kiezers stemmen blanco als ze bijvoorbeeld niet weten op welke kandidaat of op welke partijen ze moeten stemmen.

Stemmen

Stembureaus

In Steenwijkerland zijn tijdens de verkiezingen verschillende stembureaus verspreid over de gemeente geopend. Tijdens de verkiezingen staat aangegeven waar u deze kunt vinden. De meeste stembureaus zijn gevestigd in openbare gebouwen zoals scholen, buurtcentra en sporthallen. Ook in het gemeentehuis kunt u stemmen. Op de achterkant van uw stempas kunt u lezen waar voor u het dichtstbijzijnde stembureau te vinden is.

De meeste stembureaus zijn deze dagen geopend van 7.30 uur tot 21.00 uur. U kunt stemmen in alle stembureaus in de gemeente Steenwijkerland.

Stemmen

Op het stembureau ziet een commissie met 3 leden erop toe dat alles volgens de regels gaat. U geeft uw stempas aan de commissie en krijgt een stembiljet. Vervolgens kunt u uw stem uitbrengen in een hokje, zodat niemand ziet waarop u stemt. Na sluiting van het stembureau telt de commissie de uitgebrachte stemmen. Iedereen mag daarbij aanwezig zijn.

Stemmen tellen

Nadat de stembureaus om 21.00 uur sluiten, begint het tellen. In de loop van de avond worden er tussenstanden bekendgemaakt. Hoe laat dit gebeurt, verschilt per gemeente en is onder andere afhankelijk van het aantal mensen dat heeft gestemd en de grootte van de gemeente.